De stikstofcrisis vraagt om een gezamenlijke aanpak

SCHERPENZEEL In de brieven die op vrijdag 10 juni door de ministers van Landbouw en Stikstof & Natuur naar de Tweede Kamer gestuurd zijn, gaat het veel over doelen en percentages met betrekking tot het verminderen van stikstofuitstoot. Hierdoor kan het beeld ontstaan dat de stikstofcrisis vooral een abstract tekentafelprobleem is, wat door de agrarische sector opgelost moet worden. 

Herstellen balans welvaart en natuur

Maar het gaat bij stikstof niet alleen om natuur, het gaat ook om welvaart. Al vanaf het begin van de stikstofcrisis heeft de ChristenUnie aangegeven dat er maar één oplossing is om uit de crisis te komen: het herstellen van de balans tussen de welvaart en onze natuur. De natuur hebben we gekregen om goed te bewaren en te benutten. Doordat onze welvaart maar blijft stijgen, zijn we over de grenzen van de natuur heen gegaan. We hebben met elkaar als samenleving de opgave om de balans tussen de schepping die we van God in beheer hebben gekregen en onze welvaart te herstellen. En dat gaat pijn doen. 

 Alle sectoren moeten bijdragen

De landbouwsector zal volgens de Haagse plannen de hardste klappen moeten opvangen, maar de verandering in de landbouw heeft niet het gewenste effect, als we niet óók radicaal anders om leren gaan met uitstoot door industrie, luchtvaart, scheepvaart, transport en particulieren. Ook moeten natuurbeheerders een extra inspanning leveren om de natuur te bewaren en herstellen. Perspectief bieden aan de boeren is wat ons betreft cruciaal, zij zijn namelijk ook de sleutel voor herstel van natuurbeheer. Gelderse boeren zijn wat ons betreft de belangrijkste dragers van het Gelderse landschap en de natuur. Ze hebben verstand van het land wat ze beheren, en dragen daarbij een grote verantwoordelijkheid voor de landbouw én de natuur in Gelderland. 

 Financiële steun

Als boeren hun verantwoordelijkheid nemen om natuurherstel mogelijk te maken, moeten wij als samenleving: overheid, particulieren en bedrijven, hen de kans geven om dat te doen. Dat er in de bedrijfsvoering van boeren zaken anders moeten is onvermijdelijk. Maar als we van boeren vragen om een verandering in hun bedrijfsvoering door te zetten, moeten we hen ook de middelen geven om dat te kúnnen doen. Boeren die tegelijk een gedeelte van het natuurbeheer voor hun rekening nemen, moeten hiervoor een eerlijke vergoeding krijgen van de overheid. Consumenten moeten bereid zijn om voor eerlijk geproduceerd voedsel, ook een eerlijke prijs te betalen. En het beschikbaar houden van voldoende grond is noodzakelijk voor de opgave waar de boeren voor staan.  

 PAS-melders legaliseren

Daarnaast hebben we nog een harde voorwaarde voor de Haagse minister: er moet voor de transformatie van de landbouw eerst recht gedaan worden aan de PAS-melders. Deze bedrijven en gezinnen leven sinds 2019 in onzekerheid over hun bestaansrecht door falend overheidsbeleid. Deze situatie heeft al veel te lang geduurd en moet per direct worden hersteld. Bedrijven die te goeder trouw hebben gehandeld moeten met voorrang worden gelegaliseerd. 

Gezamenlijke aanpak

Voor de oplossing van het stikstofprobleem geloven wij in de aanpak die Gelderland al drie jaar kiest: een gezamenlijk plan in samenspraak en samenwerking met alle sectoren. Die aanpak heeft in Gelderland geleid tot breed draagvlak in de politiek en bij de betrokken sectoren en dat willen we niet verliezen: alleen ga je het hardst, maar samen kom je het verst. Wij verwachten van het Rijk dat deze aanpak ook wordt gewaardeerd en dat onze plannen kunnen rekenen op financiële ondersteuning.

 Boeren van grote waarde

Wij voelen ons als ChristenUnie in Gelderland dan ook verantwoordelijk om te vechten voor een rechtvaardig en haalbaar plan om de doelstellingen te halen. Want als er ergens een plek is waar vanuit de historie slim en effectief met de toekomst om gegaan is dan is het de FoodValley wel. Boeren zijn nog steeds van grote waarde. Ze hebben een belangrijke plek in de FoodValley. Dat bestaansrecht hebben ze, en wat ons betreft houden ze dat.

Dirk Vreugdenhil, fractievoorzitter ChristenUnie Gelderland, Freek Rebel, Statenlid ChristenUnie Gelderland, Monique Heger, fractievoorzitter ChristenUnie Wageningen, Jaco van Putten, fractievoorzitter ChristenUnie-SGP Nijkerk, Bram van der Beek, raadslid ChristenUnie Ede, Jaap van den Top, raadslid ChristenUnie Barneveld, Marieke van de Beek, ChristenUnie Scherpenzeel