Gemeenteraad blij voor steun vluchtelingen
AlgemeenSCHERPENZEEL De fracties in de gemeenteraad zijn blij met de hulp aan vluchtelingen uit Oekraïne. Dat blijkt uit de antwoorden op vragen van LetOp Scherpenzeel. Ze zien wel grenzen aan de hulp, die Scherpenzeel kan geven. Ook maken ze zich zorgen over de gevolgen voor bijvoorbeeld starters op de woningmarkt.
Maarten Zwankhuizen, fractievoorzitter SGP Scherpenzeel, schrijft: ‘We moeten in deze discussie altijd goed onderscheid maken tussen de oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne en de bestaande asielzoekersstroom waarvan een deel statushouder wordt en ook dan een woning aangeboden moet worden. Dat zijn de landelijke regels.
De eerste opvang voor mensen uit Oekraïne is terecht voortvarend geregeld. Daar hebben we niet over gedebatteerd, maar we zijn goed geïnformeerd door de burgemeester. Dit betreft de crisisopvang. Of een deel van deze vluchtelingen langer gehuisvest moet worden is nog onbekend. En hoe lang is langer? Hoe groot is de aanslag op de bestaande woningvoorraad?’
‘Het is een groot dilemma,’ vindt Maarten Zwankhuizen. ‘Enerzijds hulp willen bieden aan mensen die het nodig hebben, maar laten we ook niet vergeten dat ook jongeren en ouderen schreeuwen om woonruimte. Bij grotere aantallen kan het college niet om de raad heen, zou ik denken. Het moet behapbaar blijven voor de gemeente, maar ook voor de samenleving.’
‘De andere stroom vluchtelingen valt onder landelijke beleid en wordt geregeld door het COA. Deze stroom valt onder de grote immigratiestromen die in Europa en ons land aankomen. Dat zijn lang niet allemaal mensen uit oorlogsgebieden maar uit bijvoorbeeld het Midden-Oosten. Of mensen die vluchten vanwege geloofsvervolging. Het gaat ook om migranten die werk zoeken en mensen die hier een toekomst willen opbouwen.
Dat klinkt nog niet zo bijzonder, ware het niet dat de cijfers de laatste jaren erg hoog zijn: Elke vijf jaar komt er een stad ter grootte van Den Haag bij. Dat moet tot bezinning leiden. Dat kan een dichtbevolkt land als Nederland nooit volhouden. Het gaat ten koste van degenen die het echt nodig hebben! Ook voor deze groepen geldt dat er een beroep op sociale huurwoningen gedaan wordt voor de statushouders,’ stelt Zwankhuizen. ‘Wat ons betreft is het niet allemaal vanzelfsprekend dat deze stromen altijd als eerste in aanmerking komen voor woonruimte.
Nederlanders die ruim behuisd zijn en alles goed voor elkaar hebben, hebben een luxe en hebben vaak makkelijk praten. Mensen die minder bedeeld zijn en ook op zoek zijn naar ruimte mogen niet de dupe zijn van falend overheidsbeleid op gebied van migratie,’ aldus Maarten Zwankhuizen.
‘Pas recent zijn er landelijke discussies op gang gekomen om gemeenten te gaan dwingen om hier een bijdrage te gaan leveren. Gelukkig is dat nog niet zo. Ook al zou het een verplichting van bovenaf worden, dan nog lijkt het me wijs dat het college de raad daarin betrekt. Draagvlak voor zulke zaken is van groot belang.
Voor de inwoners en voor de asielzoekers! Zolang de gemeenten zelf mogen beslissen, is het van belang het draagvlak in de samenleving te respecteren. En dus terughoudend en voorzichtig te zijn.
Op de schaal van Scherpenzeel is nu eenmaal niet alles mogelijk. Als gemeenten gedwongen gaan worden, zal het misgaan. Het is onze regering die er op veel terreinen een handje van heeft om alle problemen over de schutting naar de gemeente te kieperen. Dan wordt het serieus tijd om daar ook in de raad over te gaan debatteren,’ zegt Zwankhuizen.
‘Het is de kunst om zowel barmhartig als rechtvaardig te zijn richting de medemens. Je kan zo gul zijn voor iedereen dat je de nood van de eigen bevolking negeert. En de mensen van elders die het echt nodig hebben, geen plek meer kan bieden,’ besluit Maarten Zwankhuizen.
De vereniging van raadsleden vindt dat de colleges te veel het voortouw nemen bij de opbouw van opvangplekken voor vluchtelingen en de raad buitenspel staat. Worden jullie voldoende betrokken?
Chris van den Berg, fractievoorzitter van het CDA: ‘Ja zeker; het college, vooral de burgemeester, betrekt de raad tijdig bij besluitvorming.’
De fractie van de VVD: ‘Het is belangrijk dat het college de raad actief informeert over beslissingen, die zij nemen. In uitzonderlijke situaties kan het voorkomen dat het college snel moet handelen en daarom niet besluitvorming in de raad kan afwachten. Wel heeft zij de plicht de raad actief te blijven informeren.
Een uitzonderlijke situatie is bijvoorbeeld de Oekrainse oorlogsvluchtelingen. De situatie met asielzoekers is dit niet omdat hier sprake is van de gevolgen van wanbeleid van het Rijk en derhalve geen onvoorziene, uitzonderlijke omstandigheid is wat ons betreft.’
Annet van Riel, fractievoorzitter van Pro Scherpenzeel: ‘Er kan altijd meer betrokkenheid zijn bij dit soort projecten. De raad heeft vaak pas aan het eind van het proces iets te zeggen over veel onderwerpen en over vluchtelingenopvang soms zelfs helemaal niks. Dat is geen goede zaak. De raad is het wettelijke orgaan die eindverantwoordelijk is, en zou daar meer zeggenschap in moeten hebben.’
Ik kan me geen discussie over dit onderwerp in de raad herinneren? Waarom niet?
Chris: ‘De burgemeester heeft de raad enkele keren vertrouwelijk geïnformeerd en de door de raad gemaakte opmerkingen nadrukkelijk meegenomen in de besluitvorming.’
De fractie van de VVD: ‘Wij zitten pas sinds kort weer in de raad. Het thema sluimert echter al jaren en wij zouden hier eerder over hebben gesproken. Bijvoorbeeld over de mogelijkheid van een eigen woonbedrijf zoals Renswoude. Waardoor je veel directer invloed hebt.’
Annet: ‘Goede vraag! Er is een besloten bijeenkomst geweest om de raad bij te praten, maar als er geen raadsvoorstel wordt ingediend door de raad zelf of het college komt het niet in de raadsvergadering voorbij. De raad gaat officieel ook niet hierover. Dat vind ik jammer. Er zou wat mij betreft meer in de openheid van de raadsvergadering over dit onderwerp besproken mogen worden. Nu krijg je toch de sfeer van “achterkamertjespolitiek”.’
Zijn jullie blij met de gang van zaken?
Chris: ‘Blij is een te groot woord met betrekking tot deze verschrikkelijke zaak: de opvang van vluchtelingen, vaak vrouwen en kinderen, die wegens de oorlog, hen aangedaan door een moorddadige dictator, huis en haard en familie hebben moeten verlaten.... Maar gezien de omstandigheden is het besluitvormingsproces goed verlopen.’
De fractie van de VVD: ‘Wij zijn voor opvang in de regio en derhalve voorstander van de opvang van Oekrainse vluchtelingen. Wij rekenen de Oekrainers voor het gemak bij de Europeanen, waardoor Europa de regio is. De inzet hiervoor door de gemeente is groot en daarbij moet ook geprioriteerd worden. Wij verwachten zeker nog te spreken in de raad over vluchtelingenopvang. Maar voor alles is een tijd en plaats.’
Annet: ‘Zoals je in mijn column(s) hebt kunnen lezen ben ik zeer trots en dankbaar dat we opvang kunnen bieden aan de Oekraïense vluchtelingen. Echter, ik vind het wel raar dat we alleen noodopvang bieden aan deze groep vluchtelingen en niet aan oorlogsslachtoffers uit andere landen. Zie ook mijn column in deze krant over dit onderwerp.’
De landelijke overheid onderzoekt of vluchtelingen voorrang moeten krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Zijn jullie daarvoor?
Chris: ‘Het is een lastige afweging, gezien de grote woningnood en het feit dat ook grote groepen autochtone inwoners van Nederland al heel lang wachten op een woning. We wensen de landelijke overheid veel wijsheid toe. Wellicht dat het plaatsen van tijdelijke woningen kan bijdragen aan een oplossing.’
De fractie van de VVD: ‘In Nederland is een wooncrisis, ontstaan door jarenlang Rijks- en provinciebeleid. Denk hierbij aan de beperkende woningcontingenten van de provincie waardoor er in de crisisjaren amper nog woningen gebouwd mochten worden. Die achterstand is niet zomaar ingelopen.’
‘Het Rijk draagt bij aan de stijgende prijzen door bijvoorbeeld de leencapaciteit van burgers te vergroten. Denk aan de startersaftrek die zich direct vertaalt in een hogere huizenprijs. Starters bieden tegen elkaar op, steken zichzelf dieper in de schulden en de prijzen van woningen worden fictief hoog.
Hierdoor vallen mensen buiten de boot. Sommigen wachten al jarenlang op een sociale huurwoning, ook hardwerkende mensen. Jongeren wonen noodgedwongen langer thuis of komen opnieuw thuis wonen. Hoe kun je uitleggen aan Scherpenzelers die hard werken, belasting betalen en hier geboren zijn dat ze hier geen woning krijgen, omdat asielzoekers voorrang krijgen op die schaarse woning? Wij zijn hier tegen. De ruimte is schaars in Nederland en wij vinden dat het Rijk niet haar problemen bij onze inwoners en gemeenten moet neerleggen, maar de oorzaken moet aanpakken. Beperk de instroom van asielzoekers, investeer in opvang in de regio – juist ook als dat een andere is dan de onze zodat asielzoekers daar opgevangen kunnen worden en hun land weer kunnen opbouwen – en zorg voor voldoende woningen in Nederland. Mensen die geen status krijgen moeten terug,’ aldus de fractie.
Annet: ‘Dat is een lastig onderwerp en eerlijk gezegd ben ik blij dat wij als lokale partijen daar niet over hoeven te beslissen. Als een jongere hier tien jaar op de wachtlijst staat en nog twee jaar langer moet wachten is dat erg pijnlijk. Maar als je gevlucht bent voor oorlogsgeweld en je moet jaren in een asielzoekerscentrum of tijdelijke opvang doorbrengen ben je ook niet blij. Er zal dus voor veel gebouwd moeten worden, net als dat er meer flexibele woningen moeten komen.
Woningen waar mensen een paar jaar kunnen blijven om dan door te stromen naar een reguliere woning. Deze woningen komen binnenkort aan de Nieuwstraat.
Ik pleit er voor dat er voor de spoedzoekers, jongeren, arbeidsmigranten, vluchtelingen en andere woningzoekenden meer van dit soort woningen beschikbaar worden gesteld.’
Hoe kijken jullie tegen de quota van de veiligheidsregio’s voor opvangplekken voor vluchtelingen?
Chris: ‘Dat lijkt ons een goede zaak. We zullen allemaal een steentje moeten bijdragen en de “pijn” eerlijk moeten verdelen. Het kan niet zo zijn dat bepaalde gemeenten en/of regio’s geen bijdrage leveren. Solidariteit ook op dit vlak is een opdracht, waar het CDA volledig achter staat.’
De fractie van de VVD: ‘Als Scherpenzeel doen we het goed met de opvanglocaties voor Oekrainse vluchtelingen. Als sommige gemeenten achterblijven is het goed dat daarmee het gesprek wordt gevoerd over solidariteit. Maar verplichte quota zijn wij tegen. Er kunnen namelijk wel degelijk omstandigheden zijn waardoor de ene gemeente meer mensen kan opvangen dan de andere.’
Annet: ‘Er zijn nog teveel gemeentes die te weinig doen. Als de landelijke overheid dan de druk wat gaat opvoeren, vind ik dat niet raar.’
Is het een idee om vluchtelingen die lang in Scherpenzeel verblijven een kans op een sociale huurwoning te geven?
Chris: ‘Die kans moeten ze zeker krijgen. Welke weegfactor wordt toegekend is uiteraard een andere zaak....’
De fractie van de VVD: ‘Inwoners kunnen zich inschrijven voor de wachtlijst van sociale huurwoningen. Iedereen die daarvoor in aanmerking komt kan dat doen. We verwachten dat veel Oekrainse vluchtelingen weer terug zullen willen keren naar Oekraine.’
Annet: ‘Ja, absoluut. Iedereen verdient een veilig thuis.’
Waarnemend burgemeester Wimar Jaeger onderzoekt of de gemeente meer kan doen voor asielzoekers. Ook gezien de ellende in Ter Apel. Is dit een goed idee?
Chris: ‘Het is zeker goed om te onderzoeken in hoeverre Scherpenzeel kan bijdragen om de grote nood te lenigen. Bij voorbaat alles afwijzen is zeker niet gepast.
De fractie van de VVD: ‘Het is tragisch voor de mensen die bijna buiten moesten slapen dat er over hun rug politiek wordt bedreven. Helaas is dit het gevolg van jarenlang Rijksbeleid. Het Rijk lijkt alleen bezig met incidentenpolitiek en zorgt niet voor een structurele acceptabele oplossing, zoals bijvoorbeeld door de instroom te beperken. Wat er in Ter Apel gebeurd is is een symptoom van niet aangepakte oorzaken. Als we het Rijk uit de brand helpen zal ze bijvoorbeeld de instroom ook niet meer gaan beperken.’
Annet: ‘Ja, absoluut. Iedereen verdient een veilig thuis.’
Hoe zien jullie dat voor je?
De fractie van de VVD: ‘Scherpenzeel voldoet aan de verplichte opvang voor asielzoekers en dat is wat ons betreft voldoende. Wij zijn tegen het verplicht opleggen van opvang door het Rijk omdat je daarmee het draagvlak voor opvang ondergraaft.’
Annet: ‘Zoals ik hierboven beschreef, meer bouwen en meer flexibele woningen.’
Gerhard te Winkel
