Wrevel tussen gemeenten en Rijk loopt op
AlgemeenSCHERPENZEEL Gemeenten moeten steeds vaker de problemen van de landelijke overheid oplossen. De verhouding tussen de gemeenten en Den Haag is al gespannen en alle extra klussen maken de verhoudingen alleen maar slechter.
Het is een klacht, die regelmatig in de Scherpenzeelse gemeenteraad te horen is. Vooral Henk Brons, de fractievoorzitter van GemeenteBelangen Scherpenzeel, klaagt regelmatig dat de gemeenten steeds meer taken krijgen en steeds minder speelruimte om een eigen invulling aan het beleid te geven. Een bekend voorbeeld is de overheveling van de Jeugdzorg naar de gemeenten. Het idee was dat gemeenten dat goedkoper zouden kunnen doen, omdat ze hun cliënten beter kennen. De gemeenten krijgen daarom een forse korting voor de kiezen en kwamen in de financiële problemen. ‘Het rijk slaagt er niet in om bestaanszekerheid voor iedereen te garanderen en gooit daarom allerlei crisismaatregelen bij gemeenten over de schutting. Daar hebben de gemeenten genoeg van. Het is tijd voor een langetermijnvisie, en als het rijk daar niet mee komt, dan doen de gemeenten het zelf wel,’ zegt een woordvoerder van de gemeenten op de website Binnenlands bestuur. ‘Gemeenten hebben de afgelopen jaren – soms enthousiast, soms met tegenzin – allerlei crisismaatregelen op verzoek van het rijk uitgevoerd. Denk aan de coronavoorzieningen, de hulp aan slachtoffers van het toeslagenschandaal, de opvang van Oekraïense vluchtelingen en andere asielzoekers, en het uitkeren van de energietoeslag voor minima. Maar inmiddels is de grens bereikt. Gemeenten kunnen er niet nóg meer crisismaatregelen bij hebben,’ stelt hij.
In plaats van structurele versterkingen van de bestaanszekerheid, zien gemeenten vooral crisisbestrijding. ‘De steunpakketten zijn ongericht én te laat. De 190 euro die we in november en december allemaal kregen, dat is een pure paniekmaatregel. Dat komt omdat het kabinet te laat is begonnen met afspraken maken over een prijsplafond. Dat was haastwerk in de week voor Prinsjesdag,’ aldus de woordvoerder van gemeenten. De gemeenten vonden dat de landelijke overheid een verkeerde aanpak voor de uitkering van de 190 euro aan de burgers koos. Maar ze hadden geen keuze en moesten dus wel meewerken. Een ander voorbeeld van de problemen tussen de gemeenten en de regering is de opvang van asielzoekers. Eric van der Burg, staatssecretaris van asielzaken, vindt dat gemeenten te weinig asielzoekers opvangen en noemt dat onwil van de bestuurders. Hij en de Centrale Orgaan opvang Asielzoekers stellen bijvoorbeeld als eis dat een gemeente een plek moet vinden waar minimaal 5 jaar minimaal 100 mensen opgevangen kunnen worden. Zo’n plek is in Scherpenzeel niet te vinden. Eric van der Burg dreigt dan gemeenten te dwingen, die niet vrijwillig mee willen werken.
Oud waarnemend burgemeester Wimar Jaeger maakte zich grote zorgen over deze mogelijke ingreep, omdat Scherpenzeel dan niet meer zelf kan besluiten.