Gemeente en Breehoek recht tegen over elkaar
AlgemeenSCHERPENZEEL De toekomst van Kulturhus De Breekhoek is onzeker. Het Stichtingsbestuur en het college van burgemeester en wethouders zijn het oneens over de te varen koers.
De gemeente heeft de intentieovereenkomst opgezegd. Volgens het bestuur is dat niet mogelijk. De gemeenteraad heeft de laatste twee jaar meer dan 212.000 euro gestoken in onderzoeken naar de toekomst voor De Breehoek en de bibliotheek. De Breehoek is belangrijk voor Scherpenzeel. Veel verenigingen en organisaties maken gebruik van het gebouw.
Volgens de website van de Breehoek zijn op dit moment de gebruikers: Adventist Kidzrally, Avondvierdaagse, Centrum voor Jeugd en Gezin, De Christelijke Gereformeerde Kerk De Open Hof, Gemeentebelangen Scherpenzeel, Gemeente Scherpenzeel, Vakantiebijbelweek, VVV Scherpenzeel. Ook voor cultureel Scherpenzeel is De Breehoek belangrijk: Amateur Toneelvereniging Scherpenzeel, De Bibliotheek Scherpenzeel, Cabaretgezelschap Windkracht 8, Muziekvereniging Caecilia en Stichting Muziekonderwijs Scherpenzeel maken gebruik van de Breehoek. Het Meander Medisch Centrum, Basisschool de Dorpsbeuk, Basisschool de Wittenberg, Christelijke Basis School de Glashorst, Christelijke Basis School Korenmaat, Jeugd-Punt, jeugdopbouwwerk, Peuterspeelzaal Kipkakel, Speel-o-theek De Speelvallei zijn huurders.
Ook de Badminton Club Badge, de Bridgeclub Scherpenzeel, De Fitfanaat, Gymnastiekvereniging Doto, Mixed Hockey Club De Holestick, Stichting Zaalvoetbal Scherpenzeel, Tafeltennis Vereniging Scherpenzeel, Volleybalvereniging Set up ‘69 en Wintersportvereniging de Keiski zijn gebruikers. Stichting Welzijn en Ondersteuning Scherpenzeel Renswoude, Welzijn Scherpenzeel – De Inloop behoren tot de gebruikers. Eerder sloten het college van burgemeester en wethouders en het bestuur van de Stichting Kulturhus De Breehoek een Intentieverklaring of een Intentieovereenkomst, waarin onder meer stond dat de gemeentelijke organisatie naar de Breehoek zou verhuizen.
In de tweede helft van 2022 heeft de gemeente onderzoek laten doen naar de toekomst van De Breehoek. De gemeente had een voorkeur voor een scenario, maar bereikte geen overeenkomst met het bestuur. Daarop zegde het college van burgemeester en wethouders de afspraak met het bestuur op. De fracties van het CDA, de VVD en Pro Scherpenzeel stelden direct vragen over de gang van zaken en waren duidelijk bezorgd over de toekomst van De Breehoek.
De partijen wilden weten: ‘De zoektocht naar de nieuwe plek voor het gemeentehuis loopt al zo lang dat Oud Scherpenzeel er zelfs over bericht. Ook de intentieovereenkomst met de Breehoek bestaat al een tijd. Dit roept de volgende vragen op: ‘Hoe kan het dat de gemeente na al deze tijd ineens de intentieovereenkomst opzegt en bovendien zonder dat het een plan lijkt te hebben, want dat blijkt nergens uit de memo?’ ‘Het college is de afgelopen periode intensief aan de slag geweest met het uitvoeren van de in mei 2020 getekende Intentieverklaring. Wellicht ten overvloede: het gaat hier om een Intentieverklaring, niet een Intentieovereenkomst,’ geeft het college als antwoord. In een antwoordbrief van 9 januari heeft het Stichtingsbestuur het wel degelijk over een Intentieovereenkomst. Het bestuur en het college van burgemeester en wethouders verschillen dus van mening over de status van de afspraken en de daaruit voortvloeiende taken en verplichtingen.
Het bestuur stelt zich op het standpunt dat het college de overeenkomst niet zo maar kan opzeggen. ‘Het College resteert dan nog enkel de mogelijkheid van opzegging van de Intentieovereenkomst. Echter, dit is slechts mogelijk als de overeenkomst voorziet in een opzegmogelijkheid. En dat is in de afgesloten overeenkomst niet het geval.’
Het college van burgemeester en wethouders ziet de situatie heel anders: ‘De Gemeente heeft zich ten volle ingespannen van De Breehoek ‘dé huiskamer’ te maken voor sportief, cultureel, maatschappelijk en bestuurlijk Scherpenzeel. In de Intentieverklaring wordt gesproken over een voorkeursscenario wat partijen nader wensen uit te werken. De Gemeente heeft aan haar inspanningsverplichtingen voldaan om het genoemde voorkeursscenario nader uit te werken. Echter, inmiddels is duidelijk dat de realisatie van het
voorkeursscenario niet meer aan de orde is. Dit maakt dat partijen om die reden niet langer gebonden zijn aan de Intentieverklaring. De Intentieverklaring geldt hierdoor als geëindigd, althans uitgewerkt tussen partijen.’
Het college van burgemeester en wethouders beschrijft haar inspanningen als volgt: ‘Sinds maart 2022 is het gezamenlijk overleg tussen de gemeente Scherpenzeel en het Stichtingsbestuur van Kulturhus De Breehoek voortgezet. Er hebben meerdere overleggen plaatsgevonden. Ondanks de gezette stappen en intentie van beide partijen hebben wij elkaar niet kunnen vinden in de verdere uitwerking. In de Intentieverklaring wordt gesproken over een voorkeursscenario wat partijen nader wensen uit te werken. Dit voorkeursscenario is gebaseerd op een verkenning van een vijftal scenario’s. De verdere uitwerking van het ontwerp heeft geleid tot nadere vraagstukken op het gebied van risicobeheersing en governance. Er is een nadere analyse uitgevoerd van de gewenste verhouding tussen gemeente en de Breehoek. In deze analyse is in september 2022 een aantal scenario’s verder uitgewerkt. Het daaruit voortkomende voorkeursscenario van de gemeente kan niet op instemming rekenen van de Breehoek. Het gaat hierbij met name om een verschil van mening over de eigendomsverhoudingen. Daarmee is de intentieverklaring geëindigd, dan wel uitgewerkt.’ Het college van burgemeester en wethouders stelt dat het financieel risico voor de gemeente te groot is om met het bestuur van de Stichting verder te onderhandelen.
De fracties vroegen het college van burgemeester en wethouders: ‘Bij andere onderwerpen zoals het Zwarte Land II gebruikt dit college het argument van gemaakte afspraken en overeenkomsten als zwaarwegend argument om door te gaan om een betrouwbare overheid te zijn. Kan het college uitleggen waarom ze zich hier geen betrouwbare overheid toont?’ ‘De gemeente heeft aan haar (inspannings-)verplichtingen uit de intentieverklaring voldaan. Zij heeft zich maximaal ingezet het project van de grond te krijgen. Desondanks is dit niet gelukt. De intentieverklaring bestaat niet uit resultaatsverplichtingen, strekkende tot uitvoering van het project, maar uit inspanningsverplichtingen. Daarmee zijn de verplichtingen uit de intentieverklaring vervuld of uitgewerkt en bestaat géén grond voor de gemeente op basis waarvan zij gehouden is verder met de stichting in overleg te treden over uitvoering van het project. Dat het resultaat uiteindelijk is dat partijen geen overeenstemming kunnen bereiken over de te bewandelen route voor de uitvoering van het project en de uitvoering daarom niet doorgaat, doet daar niet aan af.’
Het bestuur van De Breehoek noemt het besluit van het college in haar brief ‘zeer onprofessioneel’. ‘Of het College zich wil binden of niet, het College blijft gebonden aan de afspraken in de Intentieovereenkomst en heeft geen juridische grond deze te beëindigen of beëindigd te verklaren,’ aldus het bestuur. ‘Daarbij komt dat het College zich met deze handelswijze niet alleen onprofessioneel opstelt, maar zich ook een onbetrouwbare samenwerkingspartner toont,’ stelt het bestuur vast. Ze verwijt het College dat ze naar believen een overeenkomst opzegt zonder dat daar een juridische grond voor is. Verder is het bestuur verbaasd over het feit dat het College naar een andere plek voor de ambtelijke organisatie zoekt. Het bestuur was van mening dat de gemeente naar De Breehoek zou verhuizen, onder meer om zo te helpen met de exploitatie van het gebouw.
De partijen, die vragen stelden maakte zich ook zorgen over de exploitatie van De Breehoek. Het college van burgemeester en wethouders geeft als antwoord: ‘De Gemeente hecht eraan nader gesprekken te voeren over het voortbestaan van de stichting en de Breehoek als sportief, cultureel en maatschappelijk centrum van Scherpenzeel. Deze gesprekken zullen zien op het afdekken van het exploitatietekort van de stichting en de helpende hand die de gemeente in dat kader kan bieden. De gemeente is daartoe graag bereid en nodigt de stichting hiertoe uit.’
Gerhard te Winkel